Nông dân địa phương đang phải đối mặt với thách thức tài chính do giá bán tại trang trại giảm. Điều này được thúc đẩy bởi một số yếu tố như tăng sản lượng, các trường hợp Dịch tả Châu Phi đang diễn ra khiến nông dân phải bán rẻ hơn, chi phí thức ăn chăn nuôi tăng và giá bán lẻ trì trệ mặc dù giá tại các trang trại đang giảm.
Tổng sản lượng thịt heo tại Việt Nam tăng 7,2% vào năm 2023 [1] Con số này cao hơn nhiều so với tốc độ tăng trưởng bình quân giai đoạn 2019-2023 là 4,3%. Nguồn cung tăng đáng kể đã buộc giá phải thấp hơn, điều này xảy ra kể từ giữa năm 2023 cho đến tháng 01 năm 2024, khi giá bắt đầu tăng so với năm trước. Chi phí sản xuất là 45-52.000 VNĐ/Kg (1,67-1,92 EUR/Kg) tùy thuộc vào quy mô trang trại trong khi giá bán đã vượt quá 55.000 VNĐ/Kg (2,03 EUR/Kg) trong vài tháng cho đến gần đây mang lại tỷ suất lợi nhuận rất thấp.
Ngoài ra, người chăn nuôi lợn còn lo sợ dịch tả Châu Phi khiến họ phải bán với giá rẻ hơn. Theo Cục Chăn nuôi, tính đến cuối năm 2023, trên khắp Việt Nam đã có hơn 530 ổ dịch tả Châu Phi [2]. Các trường hợp Dịch tả Châu Phi chủ yếu tập trung vào các trang trại nhỏ hơn, nơi có tác động hạn chế đối với lợn nhiễm bệnh. Tuy nhiên, tác động tâm lý đối với người nông dân và người tiêu dùng lớn hơn nhiều, khiến giá cả giảm quá mức.
Thêm vào gánh nặng trước đó, theo Bộ NN&PTNT, giá thức ăn hỗn hợp cho lợn, gia cầm tăng 0,7-3,5% [3].
Vì vậy, nông dân đang bán thịt lợn ở mức hòa vốn hoặc lỗ, tùy thuộc vào quy mô trang trại. Điều này vẫn chưa được phản ánh vào giá bán lẻ và chưa giảm tương ứng. Giá giảm làm tăng tỷ suất lợi nhuận cho thương nhân và nhà bán lẻ, khiến những ngành này phát triển mạnh trong khi nông dân thua lỗ. Một số nông dân đã bắt đầu giảm đàn lợn để giảm thiệt hại.
Vào năm 2024, dự kiến nhiều trang trại nhỏ hơn sẽ không thể chịu lỗ và không thể duy trì hoạt động kinh doanh cũng như các trang trại lớn hơn cũng có thể giảm sản xuất để cắt lỗ. Điều này sẽ khiến nguồn cung giảm cho đến khi giá tăng và có lãi và hấp dẫn trở lại.
[1] TÌNH HÌNH CHĂN NUÔI LỢN CỦA VIỆT NĂM 2023 Department of livestock production (cucchannuoi.gov.vn)
[2] Giá heo hơi xuống mức thấp nhất năm, người chăn nuôi không có lãi – Vietnam biz (vietnambiz.vn)
[3] Thịt lợn phục vụ Tết Nguyên đán 2024, người nuôi khóc – Vietnam.vn
