Cục diện thương mại toàn cầu đã khởi đầu năm mới một cách đầy biến động. Trong bối cảnh những chuyển dịch và biến đổi liên tục, thịt heo đang nổi lên như một trong những mặt hàng chủ chốt.

Tại Hoa Kỳ, các chính sách mới nhằm phục hồi ngành công nghiệp nội địa đã bao gồm việc áp thuế nhập khẩu – như mức thuế 10% đối với hàng hóa Trung Quốc và các biện pháp bổ sung ảnh hưởng đến các đối tác thương mại trong khu vực như Canada và Mexico [1]. Đến tháng 3, Mỹ tiếp tục công bố thêm các mức thuế đối với hàng vận chuyển từ Trung Quốc, khiến Trung Quốc đưa ra loạt thuế đáp trả. Trong đó có mức thuế 15% đối với các sản phẩm nông nghiệp chủ lực như thịt gà, ngô và bông, và 10% đối với thịt heo, thịt bò và đậu nành [2]. Ngoài ra, Trung Quốc còn áp dụng mức thuế 34% đối với toàn bộ hàng hóa nhập khẩu từ Hoa Kỳ [3]. Tuy nhiên, tình hình vẫn đang tiếp tục biến động.

Trong năm ngoái, Trung Quốc đã nhập khẩu 408.000 tấn thịt heo từ Hoa Kỳ [4], chiếm 17% tổng lượng nhập khẩu. Tại Kỳ họp thường niên vào đầu tháng 3, các nhà chức trách Trung Quốc đã thảo luận về khả năng đa dạng hóa quan hệ thương mại quốc tế nhằm đảm bảo ổn định thị trường và an ninh lương thực.

Trong nước, kỳ vọng về nhu cầu thịt heo tăng cao trong năm 2023 đã không trở thành hiện thực, dẫn đến tình trạng dư thừa nguồn cung và làm giảm biên lợi nhuận. Nhiều nhà sản xuất nhỏ đã phải rút lui khỏi thị trường. Để đối phó, chính phủ Trung Quốc đã đưa ra các biện pháp nhằm giảm sản lượng và tái cân bằng cung cầu. Cùng với mức giá thịt bò cao, những nỗ lực này đã góp phần cải thiện lợi nhuận cho nông dân trong vài tháng gần đây [5].

Mặc dù có dấu hiệu phục hồi, người chăn nuôi vẫn thận trọng trong việc tăng đàn quá nhanh. Lo ngại về nguy cơ dư cung quay trở lại và tác động của các biện pháp kiểm soát đàn gần đây cho thấy tổng nguồn cung thịt heo cho tiêu dùng trong nước có thể giảm. Do đó, Trung Quốc — vẫn là quốc gia tiêu thụ thịt heo lớn nhất thế giới — có thể gia tăng nhập khẩu để bổ sung cho các kho dự trữ chiến lược.

Hoa Kỳ, chiếm 17% thị phần nhập khẩu thịt heo của Trung Quốc trong năm 2024, có thể chứng kiến vị thế của mình thay đổi trong bối cảnh các điều chỉnh thương mại mới. Brazil vẫn là nhà cung cấp quan trọng, nhưng chi phí thức ăn tăng cao và những hạn chế trong xuất khẩu phụ phẩm có thể ảnh hưởng đến sức cạnh tranh của nước này [6].

Liên minh Châu Âu, hiện chiếm gần một nửa lượng thịt heo nhập khẩu vào Trung Quốc, đang ở vị thế thuận lợi để mở rộng thị phần. Dù EU từng mất một phần thị trường trong những năm gần đây, giá cả hiện tại đã trở nên cạnh tranh hơn. Tính đến giữa tháng 1, Bộ Nông nghiệp và Nông thôn Trung Quốc ghi nhận giá heo hơi trung bình đạt €2,21/kg, trong khi giá heo con (18kg) dao động khoảng €79/con.

                                       Nguồn: Hải quan Trung Quốc (GACC)

So sánh cho thấy, giá trung bình tại Tây Ban Nha đạt €1,50/kg đối với heo hơi và khoảng €75/con đối với heo con nặng 20kg, theo dữ liệu từ Mercolleida.

Tại Bồ Đào Nha, các con số tương tự cũng được ghi nhận, với giá heo hơi ở mức €2,21/kg, theo sàn giao dịch Bolsa Do Porco. Mức giá ổn định cùng với xu hướng tăng trọng lượng bình quân tại các thị trường EU cho thấy năng lực xuất khẩu vững chắc, có khả năng hỗ trợ gia tăng sản lượng xuất khẩu sang Trung Quốc.

[1] USTR Seeks Public Comment on Proposed Action in Section 301 Investigation of China’s Targeting of the Maritime, Logistics, and Shipbuilding Sectors
[2] Trump tariffs China reacts,
[3] China to impose additional 34% tariffs on all U.S. imports
[4] 重磅！中国对美国猪肉加征10%关税，欧盟启动反倾销调查，全球猪肉贸易战一触即发？ – 养猪新闻 – 中国养猪网-中国养猪行业门户网站
[5] Its back to normal for China’s pig industry
[6] Perspectivas Para China 2025 Inventario-Consumo Y Comercio Porcinos